Initiatief bewoners voor nieuwe gebruiksmogelijkheden
De Borgstee in de kern van het dorp Harkstede is een multifunctionele accommodatie met voorzieningen voor onderwijs en kinderopvang, sport en zorg. Het gebouw moet worden versterkt vanwege het aardbevingsprogramma.
We willen in de Borgstee een ontmoetingsplek creëren waarbij we kijken hoe zorg en sportfunctie hiermee gecombineerd kunnen worden. De uitwerking hiervan gaan we overleggen met de gemeente en vaststellen met de bezoekers, bewoners en de betrokkenen van de organisaties die er werken.
Het resultaat van het haalbaarheidsonderzoek is een plan voor realisatie en beheer van een ontmoetingsomgeving voor De Borgstee.
Wat willen we bereiken
De ontmoetingsfunctie kan eenvoudig in de grote en hoge, nu leegstaande, centrale hal worden gemaakt. In combinatie met bijvoorbeeld de kleine keuken kan dit de centrale ontmoetingsruimte zijn waar jong en oud elkaar ontmoet.
In de ontmoetingsruimte stimuleren we kinderen om aan sportactiviteiten mee te doen.
Voor oudere bewoners uit de omgeving wordt een plek gemaakt waar sociale contacten worden gemaakt. Bewoners van de omliggende woongebouwen met woningen voor ouderen zijn bij de ontwikkeling betrokken.
We willen onderzoeken welke van de verspreid liggende zorgvoorzieningen in de directe omgeving beter in de multifunctionele accommodatie kan worden samengebracht in een ontmoetingsomgeving. Op een verrassende manier samengebracht in een flexibele zorgomgeving waar ontmoeting een deel van is. Daar kan op een informele manier aanvullende zorg en ondersteuning worden geleverd.
In Harkstede bestaat al langer een behoefte aan versterking van de dorpskern.
Een doel is dan ook om het gebouw opener te maken naar zijn omgeving door de entreeruimte beter te gebruiken en een buitenruimte toe te voegen aan het gebouw.
Dat draagt bij aan de versterking van de dorpskern en de relatie met andere voorzieningen zoals de kinderboerderij en het Hertenkamp. De open ruimte gaat dan functioneren als een park - een soort warande - waar ook cliënten van Cosis deel van uitmaken.
Het aandeel ouderen in de bevolking neemt toe. Er is een groeiende behoefte aan aangepaste en veilige woonomgevingen waar het voor ouderen beter mogelijk is om op kwalitatief goede wijze zelfstandig thuis te wonen. Landelijk heeft dit vraagstuk een grote urgentie, juist om kosten en organisatie van de gezondheidszorg in grip te houden.
De door ons gewenste versterking van zorg en sport functies gaat uit van een positieve gezondheidsbenadering. Over gezond leven en ouder worden. En hoe we jeugd en kinderen van de scholen directer betrekken bij de sportactiviteiten die er in en rond De Borgstee mogelijk zijn.
Waarom willen we dit doen
De bevolking vergrijst. In en rondom het centrum van Harkstede zijn een aantal woongebouwen voor ouderen. Deze bevolkingsdoelgroep krijgt het steeds zwaarder, juist ook in deze tijd van Corona. Recent was er al een schrijnend voorbeeld van een ouder iemand die vanwege eenzaamheid en emotionele uitputting in een verpleegomgeving moest worden opgenomen.
De opgave verandert door verandering samenstelling en kenmerken bevolking en veranderende zorgbehoefte. Kwetsbare personen zullen vanwege veranderend zorgbeleid ook meer zelfstandig gaan wonen; van beschermd wonen naar beschermd leven. De behoefte aan gemeenschappelijke buurtvoorzieningen wordt daarmee urgenter. Hoe kunnen we jong en oud met elkaar verbinden in de centrale ontmoetingsruimte met gedeelde activiteiten.
Juist door deze uitgangspunten vooraan te zetten willen en kunnen we een toekomstbestendig en duurzaam project realiseren dat door de gebruikers zelf kan worden beheerd in samenwerking met de overige gebruikersgroepen van het gebouw.
Centraal in het project staat de samenwerking van de gebruikers in het gebouw, van bewoners en vrijwilligers, sporters en sportorganisaties, zorgvragers en zorgprofessionals. En de samenwerking met onderwijs, bibliotheek, kinderopvang en gemeente.
Voor de verandering van het centrale deel van het gebouw wordt door de gemeente een investering gedaan. Voor de verschillende onderdelen van de ontmoetingsruimte zullen we aparte fondsen benaderen. De financiering van de provincie voor de haalbaarheidsstudie maakt het mogelijk dit verbindingsproces op gang te brengen, Het is niet de enige financieringsbron, maar het maakt het totale project wel sluitend en haalbaar.
We bekijken hoe in het haalbaarheidsonderzoek kan worden meegenomen dat ook verduurzaming een relevante toevoeging kan zijn. In het gebruik zal dat straks zichtbaar zijn door bijvoorbeeld aandacht voor goede en gezonde voeding.
Door het project breder te bezien en de betekenis van het gebouw voor de omgeving voorop te zetten kunnen we ook andere sociale vraagstukken aanpakken. Een voorbeeld zijn jongeren die in de buurt soms voor overlast kunnen zorgen bij de omliggende woningen. In samenwerking met jongerenwerk zal worden bekeken hoe de hangjongeren in deze omgeving een aantrekkelijk sportaanbod kunnen krijgen.
Het projectplan gaat over het verbeteren van het gebouw en ook de betekenis en relatie van het gebouw met de omgeving, de verbetering van de leefbaarheid van de omgeving.
Het project draagt op die manier bij aan een duurzame voorziening en zorgstructuur waarbij ontmoeten en zorg voor elkaar centraal staan.
Ontmoetingsruimte, zorg en bewegen, preventie
De huidige centrale hal staat leeg en wordt niet gebruikt. De bibliotheekruimte is maar gedeeltelijk open. Deze ruimten kunnen veel beter worden benut en door ruimten beter en meer open met elkaar te verbinden ontstaat een ideale centrale ontmoetingsruimte met aanliggend flexibel bruikbare leer-, en werkruimten.
Je kan denken aan een leerwerkplaats voor zorg en ondersteuning. We willen de relatie leggen met paramedische functies in de omgeving.
We willen ook meedenken over de kosten die moeten worden gemaakt om de zaak in te richten en bij een grotere ingreep misschien ook een aanpassing van wanden. Het zijn mogelijke ideeën en oplossingen die we met de gemeente willen bespreken. Met de gemeente is al eens gesproken over de relatie toegang sporthal en entree gebouw.
We starten een proces om te onderzoeken hoe we een ontmoetingsruimte met inrichting en keukenfaciliteit kunnen realiseren. Zodat een toekomstbestendige oplossing wordt gemaakt waarbij de voorziening voor zowel ouderen als jongeren goed kan functioneren.
Voor de investeringskosten voor de verbouwing hebben we nog geen idee. Er zijn nog geen exacte plannen, dat is onderdeel van het afstemmingsoverleg. Om ook met realistische ideeën te komen zullen we gebruik maken van ervaringscijfers van vaste noodzakelijke inrichtingsonderdelen.
We willen onderzoeken hoe het gebouw kan worden gebruikt voor evenementen. Dit was ook het oorspronkelijke plan voor het gebouw.
De bewoners willen vanwege de maatschappelijke veranderingen in de leefomgeving een centrale ontmoetingsruimte die toekomstbestendig is en ook een optimaal ruimtegebruik geeft vanwege de coronasituatie.
Sportclubs willen verbinding maken met gezonde leefstijl en healthy aging. Daarom ook verbinding met school en jeugd. Ze willen onderzoeken of het omliggende grasveld voor sport en bewegen gebruikt kan worden. Bij de school bestaat al een speeltuin.
Bewoners willen de samenhang onderzoeken met Toukomst. Bij Toukomst zijn projecten ingediend waar de inrichting van de ruimtelijke omgeving centraal staat. Zo wordt een healing environment onderzocht en gemaakt en daarvoor zijn relaties van kinderboerderij, dieren en paadjes waar ouderen en jongeren flaneren en verplaatsen een mooi gegeven om de relatie met omliggende gebouwen te bepalen. Gebruikers van gebouwen waarmee de verbinding wordt gezocht.
Samengevat ; haalbaarheid en proces
Om het project te realiseren wordt een proces gestart dat begint met het vaststellen van de diverse wensen en uitgangspunten van in eerste instantie betrokken partijen en gebruikers van de Borgstee.
Deze uitgangspunten worden verzameld na een reeks gesprekken en interviews met uiteenlopende doelgroepen; bewoners van het dorp en de nabije omgeving van de Borgstee, scholieren, jongeren, ouders, ouderen, (zorg)professionals.
Dan volgt de vertaling in een programma van eisen waarna een eerste vertaling en verbeelding wordt gestart. De begeleiding is er op gericht om duidelijke en verrassende plannen (varianten) te kunnen presenteren die ook op financiële haalbaarheid worden getoetst. Daarbij zal zijn vastgesteld wat er ook bouwkundig allemaal mogelijk is.
De plannen wordt in meerdere gebruikersbijeenkomsten besproken waarbij de soms uiteenlopende wensen en uitgangspunten met elkaar besproken worden. Ook zullen er bijeenkomsten voor de inwoners, ondernemers van Harkstede zijn, ook gericht op het tot stand brengen van een grotere betrokkenheid bij het planvormingsproces.
Voor de aanpak hiervan wordt een communicatieplan gemaakt, worden nieuwsbrieven geschreven en worden sociale media gebruikt.
Na de bijeenkomsten kunnen de plannen verder worden uitgewerkt. De bijeenkomsten kunnen aanleiding geven tot aanpassingen. Er worden definitieve ramingen gemaakt en er zal een exploitatiebegroting worden gemaakt. De plannen zijn zodanig presentabel dat ze geschikt zijn om in een uitvoeringsproces te worden meegenomen.
Architect Jan Mulder is gevraagd om voor dit proces kwartiermaker en procesbegeleider te zijn.
In het proces wordt extra nadruk gegeven aan het beheer concept. De betrokkenheid van vrijwilligers wordt in dit beheer concept centraal gezet. Hier worden voorlichtingsbijeenkomsten gehouden en er wordt goed bekeken hoe dit in vergelijkbare situaties elders in de gemeente en in de provincie is aangepakt.
Het beoogde doel is een duurzaam beheerde ontmoetingsruimte in het gebouw De Borgstee.
