Onderzoek gedrag en architectuur Architectuur voor moeilijk verstaanbaar gedrag
Floris Boogaard Ellis Bulder Berit Ann Roos
Het Kenniscentrum NoorderRuimte doet praktijkgericht onderzoek naar de gebouwde omgeving in Noord-Nederland. Hierbij richten wij ons op vier thema's: Aardbevingen, Leefbaarheid, Duurzaamheid en Gezondheid & Welzijn. Wij delen onze nieuwsgierigheid en passie voor een verbeterd (her)ontwerp van de gebouwde omgeving voor mensen. Binnen NoorderRuimte werken lectoren, (docent)onderzoekers, studenten en professionals uit het werkveld samen aan actuele onderzoeks vraagstukken uit de praktijk.
### Project
Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen
Het Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen is opgezet in opdracht van de Nationaal Coördinator Groningen door de Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen, CMO-STAMM/Sociaal Planbureau Groningen en GGD-Groningen.
Samen willen wij:
- de kwaliteit van kennis en onderzoek aangaande mijnbouw, energiewinning- en opwekking dat ten dienste staat van een beter nationaal, lokaal en regionaal beleid verbeteren en nieuw onderzoek hiervoor stimuleren.
- Onderzoek beter afstemmen, bewoners betrekken bij onderzoek, onderzoeksresultaten laagdrempelig toegankelijk maken en kennis agenderen
- Mensen en kennis samenbrengen om zo verbintenis te creëren, bewoners veerkracht te geven om kansen te benutten en perspectief te geven aan hun leven.
Dit alles rond de thema's Leefbaarheid en Kansrijkheid voor de provincie Groningen.
We werken hierbij samen met het Kennisplatform Bouwen en Versterken, opgericht door BuildinG, gericht op het stimuleren van kennisopbouw en kennisdeling over toekomstbestendig bouwen en versterken en zodoende de kennis over de aardbevingsproblematiek voor iedereen toegankelijk te maken.
###
Innovatiewerkplaats Levensloop bestendig wonen in een krimpende regio
Hoe kan de woonomgeving bijdragen aan het behouden en versterken van zelfstandigheid en burgerparticipatie en wat zijn daarvoor de randvoorwaarden?
Voorbeeld hoe wij het kunnen doen.
###
Bouw mee aan innovatieve zorg in het noorden voorbeeld
###
Innovatiewerkplaats Eems Dollard Regio in Transitie (EDRiT)
Innovatiewerkplaats EDRiT is een plek waar bedrijven, organisaties, bewoners, en studenten en onderzoekers van Nederlandse en Duitse universiteiten en hogescholen elkaar ontmoeten, kennis delen en kennis ontwikkelen.
De innovatiewerkplaats, gevestigd op wisselende locaties in het centrum van Winschoten, is opgezet door het lectoraat Leefomgeving in Transitie (LiT) / Kenniscentrum NoorderRuimte van de Hanzehogeschool Groningen samen met verschillende partners zoals de gemeente Oldambt, Landkreis Leer, de Hochschule Emden/Leer, IHK Oostfriesland und Papenburg en de Rijksuniversiteit Groningen.* Doel is dat meer studenten uit Nederland en Duitsland hun stage- of afstudeerperiode doorbrengen in de regio, aan de Duitse of de Nederlandse zijde van de grens.
*Het project EDRiT (Eems Dollard Regio in Transitie) is onderdeel van het Koepelproject Arbeidsmarkt Noord en wordt met ondersteuning van de Eems Dollard Regio in het kader van het INTERREG V A-programma Deutschland-Nederland gefinancierd met middelen uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het Ministerie van Economische Zaken, de Niedersächsische Staatskanzlei alsmede de provincies Groningen, Drenthe en Fryslân.
###
Dwellings for Dementia: The impact of design on well-being of people with dementia
Woonomgevingen in verpleeghuizen veroorzaken vaak stress bij bewoners. Bijvoorbeeld door geluid en lawaai, slechte verlichting of een onaangenaam klimaat. Ook kan de een gebouw door het woonconcept stressvol zijn, als de opzet niet uitnodigt tot sociaal contact en ontmoeting of als prikkels om te bewegen ontbreken. Helaas gaat er nog veel fout in ontwerpen voor mensen met dementie. Arnout Siegelaar doet sinds kort promotieonderzoek naar de invloed van ontwerp en inrichting op het welbevinden bij mensen met dementie.
Werkdruk
Als het goed gebeurt en er wordt op een deskundige manier gebruik gemaakt van de beschikbare wetenschappelijke kennis, verbetert de kwaliteit van leven, vermindert de stress en de gevolgen daarvan op het gedrag (onrust en neuropsychiatrisch / probleemgedrag). Dit kan vervolgens een positieve invloed hebben op werkdruk van personeel, het werkplezier en ziekteverzuim. Immers, als we stress die wordt veroorzaakt door de verblijfsomgeving kunnen verminderen, zijn mensen met dementie misschien minder onrustig, waardoor de kwaliteit van leven toeneemt en de werkdruk van personeel afneemt.
Evidence
Eerder onderzoek heeft basiskennis opgeleverd over kritische succesfactoren in ontwerp en inrichting. Met dit onderzoek willen we deze kennis uitbreiden én testen. Welke factoren hebben een effect op stress, welbevinden en kwaliteit van leven? Hoe kunnen deze op een zodanige manier in ontwerp en inrichting worden toegepast, dat deze tegemoet komen aan de behoefte van bewoners? En kunnen we "evidence" vinden voor het feitelijke effect op (onder andere) het welbevinden van bewoners, neuropsychiatrisch gedrag en ook op werkplezier en ziekteverzuim van medewerkers?
Dit promotieonderzoek van Arnout Siegelaar is recent van start gegaan als samenwerking tussen het UMCG en de HanzeHogeschool Groningen. Promotor is prof. Sytse Zuidema van ouderengeneeskunde. Het onderzoek wordt daarnaast begeleid door copromotor dr Mark Mobach, lector Facility Management aan de HanzeHogeschool Groningen en dr Froukje Boersma van het UMCG.
Oproep: Nieuwbouwprojecten
- Staat u aan het begin van een nieuwbouw- of renovatieproject voor mensen met dementie?
- Wilt u participeren in dit onderzoek en zo gebruik maken van de kennis over evidence-based ontwerpen en inrichten?
Neem dan contact op met Arnout Siegelaar: e-mail: a.siegelaar@umcg.nl of arnout@woonzorgconcept.nl / Telefoon: 06 25 171 575.
Over Arnout Siegelaar
Arnout Siegelaar (1965) studeerde bestuurskunde, health policy & administration en real state. Hij is onderzoeker, adviseur en vastgoedexpert voor de zorg. Na een lange carrière als intern strategisch adviseur bij zorginstellingen heeft hij zijn focus gericht op de rol die vastgoed speelt in intensieve zorg. Een aantal jaren was hij senior-adviseur bij grote adviesbureaus, en recent bij het Aedes-ActiZ Kenniscentrum Wonen-Zorg. Voor zijn Master of Real Estate deed hij al explorerend onderzoek naar ontwerpen en inrichten voor mensen met dementie. Sinds een jaar heeft hij zijn eigen bureau Woonzorgconcept dat zich richt op onderzoek en advisering over effectieve vastgoedconcepten voor de intensieve zorg.
Meer informatie: www.woonzorgconcept.nl
###
Ruimte voor mij
Vanuit haar passie voor de relatie tussen architectuur en de mens doet promovenda Berit Ann Roos sinds 1 september 2016 onderzoek naar de relatie tussen architectuur en de kwaliteit van bestaan van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag.
###
Leefbaarheid en welzijn in de wijk Noorderpark (Hoogezand-Sappemeer)
De nieuwe gemeente Midden-Groningen wil leefbaarheids- en welzijnsproblemen binnen dorpen, buurten en wijken stevig aanpakken.
Vergeleken met andere gemeenten in Nederland is hier meer sprake van armoede, werkloosheid, lagere levensverwachting en minder kansen. Bovendien valt aan de woonomgeving vaak veel te verbeteren. Dit alles geldt ook voor Noorderpark: een wijk in het noorden van Hoogezand-Sappemeer. Hier spelen verschillende fysieke leefomgevings- en sociaaleconomische uitdagingen. Met dit project willen we van binnenuit op basis van Participatief Actie Onderzoek en Citizen Science, samen met de inwoners en de actieve organisaties in en om de wijk, aan de slag met de leefbaarheid van Noorderpark. Onderwerpen die zoal aan bod kunnen komen zijn woonomstandigheden, infrastructuur, groen in de wijk, overlast, eenzaamheid en burenrelaties.
###
Vrijwilligerswerk in Oldambt
Vrijwilligerswerk is essentieel voor sociale cohesie en het waarborgt en versterkt de kwaliteit van leven en de leefomgeving in de participatiemaatschappij. Het lectoraat Leefomgeving in Transitie deed onderzoek naar vrijwilligerswerk in de gemeente Oldambt. Wie zijn daar de vrijwilligers? Wat drijft hen om vrijwilligerswerk te doen en wat hebben ze nodig om dit goed te kunnen (blijven) doen?
In de periode 2017-2021 werkten de gemeente Oldambt en de Landkreis Leer samen in het, vanuit INTERREG VA gesubsidieerde project 'Freiwillig über die Grenze'. Doel van dit project was het realiseren van een duurzame grensoverschrijdende samenwerking tussen personen en organisaties die op vrijwillige basis werken, waarbij de uitwisseling van kennis en ervaring tussen organisaties en individuen die zich bezighouden met vrijwilligerswerk centraal stond. De Hanzehogeschool Groningen werd door de gemeente Oldambt gevraagd een bijdrage aan dit project te leveren door onderzoek te doen dat zou leiden tot meer inzicht in wie de vrijwilligers in Oldambt zijn en wat hun ervaringen, wensen en behoeften zijn.
Lees hier het eindrapport 'Sterk(er) vrijwilligerswerk in Oldambt'.
###
Big Question: meewerken aan de zorg voor kwetsbare ouderen
Wil je meewerken aan de Big Questions? Wil jij de maatschappij helpen? Zorg voor kwetsbare ouderen is de grote uitdaging die iedereen persoonlijk aangaat. Wij zoeken studenten en stagiairs die mee willen werken aan innovatieve oplossingen voor die zorg voor kwetsbare ouderen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat kwetsbare mensen met eigen regie zo lang mogelijk een kwalitatief goed leven kunnen leiden?
De omgeving
Ouderen blijven steeds langer thuis wonen en hebben daar ondersteuning en zorg bij nodig. Op fysiek gebied, psychisch gebied, cognitief en sociaal. In het Noorden van Nederland is sprake van vergrijzing en ontgroening. Daarnaast kiezen steeds minder mensen voor het werken in de zorg. Dit heeft als gevolg dat zorgprofessionals steeds meer ouderen onder hun hoede hebben in dezelfde tijd, ze minder aandacht kunnen hebben voor de individuele oudere en er steeds meer beroep moet worden gedaan op informele zorg en ondersteuning die vervolgens voornamelijk gegeven wordt door andere ouderen. Daarnaast blijken woningen van ouderen niet altijd geschikt en zijn er weinig alternatieven. Hoe kunnen we dit vlot trekken? Hetzelfde blijven doen, zal geen andere resultaten opleveren.
Het vraagstuk
Er zitten veel kanten aan dit vraagstuk: hoe maken we het werk in de zorg aantrekkelijker? Hoe kunnen we de zorg en ondersteuning anders organiseren, zodat er meer tijd vrijkomt voor de zorgprofessionals? Hoe kunnen andere bronnen van ondersteuning aangeboord en ingezet worden? Dit vraagt dat we oplossingen zoeken uit verschillende invalshoeken. Omdat zaken niet op zich staan, vraagt het een integrale multidisciplinaire aanpak.
Een aanknopingspunt, dat op dit moment urgent is, is het aantrekken en behouden van medewerkers in de zorg. Om werken in de zorg aantrekkelijk te maken, moet er meer gebeuren dan alleen een hoger loon. Hoe kunnen we kijkend vanuit alle disciplines nieuwe oplossingen bedenken? Vanuit bouwkunde, psychologie, verpleegkunde, organisatiekunde, gezondheidsstudies, kunsten, industrieel product ontwerp of human technology, logistiek, facility management, sociale studies, andragogiek, communicatie, bedrijfseconomie, informatica, sport, arbeids- en arbeidsomstandighedenrecht en alle andere disciplines.
Het onderzoek loopt op dit moment en de resultaten worden 18 juni 2021 op het symposium van het kenniscentrum NoorderRuimte gepresenteerd.
Dit project is een samenwerking van FAITH research en de innovatiewerkplaats Health Space Design
###
Impact van dorpsonderzoeken
###